اتصالهای قندها به پروتئین ها در گلیکوپروتئین

بطور کلی گلیکو پروتئینها (موکوپروتئینها) پروتئینهائی هستند که با مقادیر مختلفی از کربوهیدراتها پیوند یافته اند و در بسیاری از مایعات و بافتهای بدن از جمله غشاهای سلولی وجود دارند. در این ترکیبات قندها بصورت زنجیره های کوتاه یا بلند( حداکثر 15 ریشه قندی) شاخه دار و یا فاقد شاخه بوده و قندهای مختلفی مانند گالاکتوز، پنتوزها، استیل هگزوز آمین(N-استیل گالاکتوز آمین و N -استیل گلوکز آمین) و اسید سیالیک در ساختمان آنها شرکت دارند.

به استثنای کلاژنها، گلوکز در ساختمان سایر گلیکوپروتئینها وجود ندارد و برخلاف پروتئوگلیکانها اسید اورونیک نیز در ترکیب آنها مشاهده نمی شود.

هیدرولیز جزء پروتئینی گلیکوپروتئین بوسیله آنزیم های پپتیدازهای غیر اختصاصی باعث آزاد شدن گلیکوپپتیدها شده، که در آن زنجیر قندی دست نخورده باقی مانده و به اسیدهای آمینه متشکل جزء پروتئینی متصل می باشد. دو نوع پیوند قندها را به پروتئینها متصل می نماید. در هر دو حالت پیوند، بوسیله عامل احیاء کننده انتهائی جزء قندی صورت می گیرد. این پیوندها عبارتند از اتصال O-گلیکوزیدی یا اتصال N- گلیکوزیدی.

الف- اتصال O-گلیکوزیدی:

عامل احیاء کننده انتهائی قند می تواند با عامل جانبی اسید های آمینه الکلی نظیر سرین و تره اونین که هیدروکسیل می باشد، پیوند نماید پیوند حاصل یک پیوند O-گلیکوزیدی می باشد. این نوع اتصال در موسین های فک تحتانی و ماده گروه خونی، ایمونوگلوبین Aو موسین معدی یافت می شود.

                              اتصال O-گلیکوزیدی

ب- اتصال N- گلیکوزیدی: عامل احیاء کننده انتهائی قند می تواند با گروه آمین عامل آسپاراژین پیوند نماید. پیوند حاصل را N- گلیکوزیدی می نامند. این نوع اتصال در ترانسفرین، غشاء گلبولهای قرمز، ایمونوگلبولین G و تیروگلبولین) به وفور وجود دارد.

                           اتصال N- گلیکوزیدی